του Αλέξη Σωτηρόπουλου, MSc Είναι γνωστό ότι η ανάπτυξη του τουρισμού έχει πολύ θετικές επιπτώσεις, που αφορούν στα έσοδα, στις επενδύσεις και στη δημιουργία θέσεων εργασίας στους τουριστικούς προορισμούς. Ωστόσο υπάρχουν και οι αρνητικές επιπτώσεις, από τις οποίες η σημαντικότερη είναι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Είναι γνωστό ότι ο τουρισμός “μεγαλουργεί” μόνο όταν συνυπάρχει αρμονικά με το περιβάλλον και τον πολιτισμό. Όλο και περισσότεροι τουριστικοί προορισμοί σε ολόκληρο τον κόσμο, προσπαθούν να μελετήσουν τις επιπτώσεις του τουρισμού, χωρίς να αγνοούν τις περιβαλλοντικές επιδράσεις. Όλο και πιο συχνά ακούγεται η έννοια της αειφορίας στον τουρισμό (sustainable tourism), η οποία αναφέρεται στη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού, χωρίς να υποβαθμίζει και να αλλοιώνει το ανθρώπινο και το φυσικό περιβάλλον, ώστε να μη μειώνει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Στη χώρα μας για πολλές δεκαετίες η τουριστική ανάπτυξη είχε ένα και μοναδικό στόχο: το τουριστικό συνάλλαγμα (ενώ δεν είναι σίγουρο πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα), χωρίς να ληφθούν καθόλου υπόψη οι αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Αυθαίρετες δομήσεις, πολεοδομικές παραβάσεις ξενοδοχειακών μονάδων, καταπατήσεις παραλίων και καταστροφή περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλους, συντελέστηκαν σε πολλές περιοχές της χώρας, στο όνομα της τουριστικής ανάπτυξης. Επομένως το θέμα της περιβαλλοντικής και της αισθητικής ρύπανσης είναι ένας τομέας που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα από όλους τους τουριστικούς προορισμούς της χώρας. Θα έπρεπε εδώ και πολλά χρόνια, στα πλαίσια της τουριστικής ανάπτυξης να προβληματιστούν οι φορείς του τουρισμού για τον αριθμό των ατόμων που μπορεί κάθε περιοχή να “αντέξει”, καθώς η άναρχη, γρήγορη και απρογραμμάτιστη εξέλιξη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή, ίσως και ανεπανόρθωτη ζημιά στο φυσικό περιβάλλον. Και το έχει ήδη δυστυχώς κάνει σε αρκετές περιοχές της χώρας μας. Είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι ο τουρισμός και το περιβάλλον είναι μεταξύ τους άρρηκτα συνδεδεμένοι. Υπάρχουν άλλωστε μελέτες που χαρακτηρίζουν τον τουρισμό ως μια περιβαλλοντικά εξαρτώμενη βιομηχανία. Επομένως η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει (έστω και τώρα) να αποτελέσει την πρώτη προτεραιότητα όλων των φορέων του τουρισμού. Επίσης είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι όταν συζητάμε για προστασία του περιβάλλοντος, δεν πρέπει να εννοούμε αποκλειστικά το φυσικό περιβάλλον, δηλαδή τη χλωρίδα και την πανίδα, αλλά και το σεβασμό στο ανθρωπογενές περιβάλλον, που σημαίνει προστασία και διαφύλαξη του κοινωνικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Η ανάπτυξη του τουρισμού μπορεί και επιβάλλεται να γίνει με σεβασμό στα πολιτιστικά και τα θρησκευτικά μνημεία των τουριστικών προορισμών της χώρας. Θα πρέπει να αποτελέσει ύψιστη προτεραιότητα να μη δούμε (επιπλέον) τσιμεντοποίηση περιοχών ή/και η εμπορευματοποίηση των πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων. Είναι επιτακτική η ανάγκη όλοι οι εμπλεκόμενοι στον τουρισμό (δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς), να συνειδητοποιήσουν ότι ο μεγάλος πλούτος της χώρας μας είναι η φυσική ομορφιά και η μεγάλη πολιτιστική παράδοση, τα οποία δεν θα πρέπει να θυσιάσουμε στο βωμό του πρόσκαιρου κέρδους. Ο Αλέξης Σωτηρόπουλος είναι Δημοσιογράφος, Εργαστηριακός Συνεργάτης στο Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Πειραιά & Καθηγητής στο ΙΕΚ Le Monde